Phòng và trị bệnh cho thỏ: Loài thỏ tuy thích ăn sạch, ở sạch, nhưng lại vướng rất nhiều thứ bệnh tật, trong đó có một số bệnh truyền nhiễm nguy hiểm lây lan nhanh.

 Các bệnh thường gặp ở thỏ là bệnh ngoài da, bệnh đường hô hấp, bệnh đường tiêu hoá và cả bệnh sinh sản nữa. Bệnh nhiều nhiều nhưng thuốc đặc trị lại hiếm. Đã thế do cơ thể thỏ yếu đuối lại mẫn cảm nên đối với thỏ cách phòng bệnh được coi là tốt nhất, cần thiết nhất. Vì rằng khi phát giác được bệnh thì bệnh đã vào giai đoạn nguy cấp, chữa trị bằng thuốc kháng sinh nhiều khi không những vô hiệu mà còn nguy hiểm khiến thỏ chết nhanh hơn.

Cách phòng bệnh tốt nhất là:

• Chủng ngừa các bệnh truyền nhiễm theo đúng định kỳ như các bệnh ghẻ, cầu trùng …
• Tạo môi trường sống sạch sẽ, ấm áp và thông thoáng. Tránh bị gió lùa, mưa tạt dễ gây cho thỏ bị các bệnh về đường hô hấp
• Thức ăn phải sạch sẽ, không ôi mốc, nhiều chất dinh dưỡng

Kiểm tra sức khoẻ thỏ thường xuyên cho từng cá thể một. Những thỏ bị bệnh nên tách ra khỏi khu vực chăn nuôi để không lây cho các cá thể thỏ khác.

Sau đây là một số bệnh thường gặp và cách trị bệnh cho thỏ:

Bệnh cầu trùng

Bệnh cầu trùng do ký sinh trùng Eimeriastiedae có trong ruột và gan thỏ gây ra. Đây là bệnh hay lây, có thể giết chết hàng loạt thỏ trong trại và lây lan sang các trại thỏ khác quanh vùng, nếu từ đầu không có cách phòng trị kịp thời.

Tác nhân gây bệnh có trong phân thỏ nên dễ nhiễm qua thức ăn, nước uống và các vật dụng đặt trong chuồng thỏ. Thỏ ăn phải thức ăn này bị chướng bụng, mệt mỏi, bỏ ăn rồi tiêu chảy, sau đó bị chướng bụng.

Bệnh cầu trùng gây hại cho thỏ các lứa tuổi, nhưng với thỏ con thì nhiều nhất. Thỏ bị bệnh cầu trùng thời gian đầu không lộ ra triệu chứng nhiễm bệnh rõ rệ nên khó phát hiện, vì vậy đến lúc bệnh nặng thì khó chữa.

Phòng ngừa bệnh cầu trùng cho thỏ bằng cách cho chúng ăn những loại thức ăn sạch sẽ, không ôi mốc. Cỏ phải được rửa sạch hết các tạp chất; nước uống phải thay mới thường xuyên.

Điều trị với thuốc Trimethoprim – sulfa để diệt coccidia.

Bệnh xuất huyết

Bệnh xuất huyết cũng là bệnh hay lây từ thỏ bệnh sang thỏ khoẻ mạnh và có thể giết chết thỏ hàng loạt. Bệnh này xuất hiện lần đầu tiên trại Trung Quốc vào năm 1984 sau đó là truyền qua châu Âu và châu Mỹ.

Thỏ bị bệnh xuất huyết (Viral Hermorrhagic Disease – VHD) bị sốt cao, bỏ ăn, mau kiệt sức, chảy máu mũi rồi chết.

Bệnh gây ra do ăn một loại virus tương tự loại calicivirus, lây lan từ thỏ sang thỏ.

Hiện nay chưa có thuốc ngừa và điều trị bệnh này. Chỉ có cách phòng bệnh là khi phát giác có thỏ bệnh thì nên cách ly khỏi khu vực thỏ khoẻ mạnh để tìm cách chữa trị.

Thỏ bị bệnh xuất huyết, chảy máu mũi

Bệnh sổ mũi

Bệnh sổ mũi còn gọi là bệnh cảm của thỏ cũng được coi là bệnh truyền nhiễm vì bệnh lây lan nhanh từ thỏ bệnh sang thỏ khoẻ mạnh trong một thời gian ngắn. Bệnh này hiện chưa có thuốc đặc trị.

Triệu chứng của bệnh là thỏ ưa hắt hơi, khó thở, nước mũi chảy liên tục, đôi khi có lẫn lộn mũ. Thỏ bệnh thường dùng hai bàn chân trước của nó dụi vào mũi nên lông hai bàn chân bị ướt bết dính với nhau nên có vẻ cứng đơ, thỏ bỏ ăn, lông xù và thích chui vào góc kẹt mà nằm.

Nguyên nhân là do thời tiết thay đổi đột ngột, ngày nóng đêm lạnh. Nơi nuôi thỏ lại thường xuyên có gió lùa, gió lạnh tạt vào … Vì vậy, cần cho thỏ ở nơi ấm áp. Nên nuôi cách ly thỏ bệnh, nhỏ mũi cho chúng và sưởi ấm nhiều  ngày với bóng điện tròn hy vọng sẽ hết bệnh.

Bệnh của thỏ lây lan nhanh, nguy hiểm

Bệnh tiêu chảy

Bệnh tiêu chảy của thỏ là bệnh rất thường gặp và khi phát hiện được bệnh thì bệnh đã nặng, rất khó trị. Bệnh này xảy ra nhiều nhất cho thỏ con và cả thỏ lớn.

Có nhiều nguyên nhân khiến thỏ bị bệnh này:

• Tiêu chảy do thức ăn: Do thức ăn, nước uống không hợp vệ sinh: như rau cỏ cắt về không rửa sạch và phơi ráo nước. Có khi khẩu phần ăn thiếu hẳn chất xơ (cỏ khô) hoặc qua nhiều chất bổ dưỡng
• Tiêu chảy do nhiễm khuẩn: Thức ăn nước uống có vi khuẩn Eschrischia coli.
• Tiêu chảy do môi trường sống: Chuồng trại quá trống trải nên lạnh lẽo về đêm. Do thỏ (thỏ con) bị stress vì quá sợ hãi vì tiếng ồn của động cơ, của người qua lại đông đảo (gần chợ, gần trường học, hoặc trẻ con lui tới chuồng thỏ nghịch phá …)

Phòng bệnh bằng cách gìn giữ khu vực nuôi thỏ được ấm áp. Những lúc bên ngoài trời mưa to gió lớn, và đêm lạnh lẽo thì nên buông rèm sáo để môi trường sống của thỏ được ấm áp. Tránh làm cho thỏ lo sợ. Không nên thay đổi thức ăn đột ngột. Khẩu phần ăn phải có chất xơ và thức ăn phải hợp vệ sinh.

Khi phát hiện thỏ có triệu chứng bị bệnh tiêu chảy như mệt mỏi, đau bụng, lông xù, phân lỏng và hôi thì nên nuôi cách ly. Chỉ cho thỏ bệnh ăn cỏ khô, uống nước sạch (nếu nước đun sôi càng tốt) tạm ngưng cho thỏ bệnh ăn rau cỏ tươi, kể cả thức ăn viên và ngũ cốc trong vài ngày xem sao … Đồng thời tổng vệ sinh chuồng trại và theo dõi sức khoẻ của những con thỏ khác. Đó là cách phòng ngừa.

Dùng thuốc trị tiêu chảy cho thỏ uống hay chích.

Bệnh ghẻ

Bệnh ghẻ là bệnh hay lây, một vài con thỏ trong trại bị bệnh này thì không bao lâu các con khoẻ mạnh xung quanh cũng sẽ bị lây, và khi bệnh đã trở nặng thì rất khó trị.

Có nhiều nguyên nhân gây ra bệnh này:

Do loài ký sinh là ve Cuniculi thường sống chui rúc trong tai thỏ. Cũng do các loại ký sinh khác như Sarcoptes scabiei chẳng hạn. Ký sinh trùng sẽ sinh sôi nẩy nở nhanh khi môi trường sống của thỏ quá ướt át, ẩm thấp, rau cỏ cho thỏ ăn vừa dơ bẩn, vừa ướt …

Ký sinh trùng bám chặt vào gốc lông thỏ ở vành tai, các kẻ chân rồi khoét sâu vào da để hút máu. Trước hết, chúng tạo nên những đám vảy nhỏ sần sùi ngoài mặt da, sau đó vết ghẻ lan rộng dần khiến trụi hết lông từng mảng.

Bệnh này gây cho thỏ lúc nào cũng cảm thấy bị ngứa ngáy khó chịu, đến nổi bỏ cả ăn cả uống. Chúng ngồi một chỗ đưa cao hai bàn chân trước lên vuốt tai (gãi) nên ký sinh trùng từ tai (nơi xuất phát) mới có cơ hội tốt lây sang các kẻ ngón chân, vốn thường nhớp nháp và ướt áp do sàn chuồng ướt và bẩn.

Thỏ bị bệnh ghẻ

Và, từ đó bệnh lây lan dần khắp mình thỏ, nhưng nặng nhất vẫn là hai bộ phận tai và kẻ ngón chân.

Nên cách ly thỏ mới chớm bệnh này nuôi riêng để chữa trị. Nếu bệnh mới phát (thấy thỏ ưa gãi tai) cách chữa trị cũng dễ. Chỉ khi bệnh quá nặng, trông con thỏ như bị cùi hủi thì mới bó tay mà thôi.

Cách chữa trị theo dân gian là dùng bàn chải nhỏ (bàn chải đánh răng) chà xát cho tróc vảy ghẻ, sau đó sát trùng ngày vài lần, và liên tiếp năm bảy ngày. Hoặc sau khi chà xát cho vảy ghẻ tróc hết, dùng bột lưu huỳnh trộn với nhớt máy hoặc dầy ăn bôi lên cho đến ngày vết ghẻ khô mặt.

Ngày nay, nhiều người sát trùng vết thương với cồn 90 độ, sau đó xức thuốc đỏ hay thuốc xanh.

Phòng ngừa bệnh ghẻ bằng cách giữ môi trường sống của thỏ được khô ráo; thức ăn xanh như rau cỏ tươi cần được rửa sạch và hong gió cho ráo nước mới cho thỏ ăn.

Bệnh bọ chét

Bệnh bọ chét của thỏ bị lây từ chó mèo sang. Bệnh do nhiều loại ký sinh trùng gây ra, trong đó có Ctenocephalides canis. Bệnh này cũng gây cho thỏ chứng ngứa ngáy khó chịu, trên mình lông cũng bị rụng từng mảng như khi bị bệnh ghẻ và ốm yếu dần do mất máu.

Thỏ bị bệnh này cũng biếng ăn, thân gầy gò kiệt sức dẫn đến chết mòn.

Phòng ngừa bằng cách ngăn ngừa triệt để chó mèo, không cho chúng xâm nhập và lai vãng gần khu vực nuôi thỏ. Tốt nhất là điều trị bệnh ve và bọ chét cho chó mèo và cả thỏ bệnh. Đồng thời phải làm vệ sinh chuồng trại cho sạch sẽ. Xịt thuốc trừ bọ chét của chó mèo lên mình thỏ đang bị bọ chét tấn công.

Bệnh ăn lông

Thỏ có tật ăn lông của chính nó và ăn lông của thỏ khác nuôi chung đàn. Bệnh này chưa rõ nguyên nhân, có thể là do khẩu phần ăn thiếu bổ dưỡng, hoặc do cơ thể nó đang thiếu trầm trọng một chất gì đó, chẳng hạn như gà công nghiệp ăn lông lẫn nhau là do thiếu rau tươi trong khẩu phần ăn.

Lông vào miệng thỏ nếu số lượng nhiều dễ gây tắc nghẽn đường ruột khiến nhu động ruột yếu dần. Thỏ bệnh thường ủ rủ, hơi thở nặng nhọc khó khăn, biếng ăn, thỉnh thoảng nghiến răng, đi tiêu ít phân, viên phân nhỏ, hoặc lỏng, đôi khi có nhớt lầy nhầy. Nếu không có cách chữa trị kịp thời thỏ sẽ chết sau vài ba ngày.

Phòng ngừa bằng cách nuôi cách ly những con thỏ có triệu chứng ăn lông. Và điều trị bằng cách cho thỏ uống nước trái thơm (trái dứa) để dễ thông ruột. Hiện nay tại nước ta chưa có thuốc đặc trị bệnh ăn lông này cho thỏ.

Bệnh giun sán

Có nhiều loại giun sán sống ký sinh trong ruột thỏ. Giun sán nói chung xâm nhập vào ruột thỏ qua thức ăn nước uống có lẫn trứng hoặc ấu trùng, sau đó sinh sôi nẩy nở ra nhiều và giết hại thỏ.

• Giun tròn: Sống ký sinh trong ruột thỏ, ăn hết chất dinh dưỡng nuôi sống thỏ khiến thỏ bệnh suy kiệt sức lực dần do thường xuyên đau bụng, bỏ ăn nên xù lông, dáng mệt mỏi trông thảm hại. Nếu số lượng giun nhiều có thể gây chứng tắc ruột khiến thỏ bị chết. Nhưng thường thì có một số lượng giun và trứng bị lực nhu động của ruột thỏ tống khứ bớt ra ngoài qua ngã hậu môn. Và vòng đời của chúng lại tiếp tục.
• Sán lá gan:  Sống ký sinh ở gan thỏ như loài Fasciola Hepatica, F. Gigantica có nhiều trong loài ốc nước ngọt ở các đầm lầy và đồng cỏ ngập nước tù đọng. Ấu trùng của sán xâm nhập vào ruột thỏ cũng qua đường tiêu hoá do ăn phải cỏ có trứng và ấu trùng sán bám vào.

Phòng ngừa bệnh giun sán bằng cách cho thỏ ăn rau cỏ đã được rửa sạch nhiều nước. Vệ sinh chuồng trại sạch sẽ và giữ gìn khô ráo.

Điều trị bệnh giun cho thỏ bằng thuốc Piperazine và điều trị bệnh sán lá gan cho thỏ bằng thuốc Thiabendazol hay Praziquantel.

Ngoài những bệnh thường gặp vừa kể trên, thỏ còn vướng phải nhiều thứ bệnh tương tự như các loài động vật khác như: viêm vú, viêm tinh hoàn …

Có điều nhiều bệnh ta có thể chữa trị lành được, nhưng gặp trở ngại là chi phí bệnh khá cao, tốn kém gấp nhiều lần giá trị con thỏ. Vì vậy lời khuyên của chúng tôi là nên dồn công sức vào việc ngừa bệnh cho thỏ.